Do Czytelnika.
Dziełko to jest treściwym zestawieniem podań starożytnych,
z uwzględnieniem badań nowoczesnych. Skreślony w nim po krotce obraz życia, myślenia i wierzenia, bogochwalenia i rządzenia się praojców naszych. Poznanie przodków naszych jest potrzebą, abyśmy ich godnie czcili, a czcić ich powinniśmy według czwartego przykazania Bożego. Poznawszy przodków naszych słowiańskich, jako naród wielce cnotliwy, pewnie ich czcić będziemy i do naśladowania ich cnót pobudkę znajdziemy. Zaiste szczycić się możemy cnotami dawnego narodu słowiańskiego, a o ile jakie wady u niego dostrzeżemy, mogą one być tylko przestrogą dla nas w obecności.
Podzieliłem to dziełko na księgi, zawierające rodowód, bogowiedzę, obyczaje i obrzędy, rządzenie się i dzieje starożytne Słowian. W tym uporządkowaniu ma ono być ku pożytkowi ogółu narodu, aby każdy myślący, co przynajmniej szkołę ludową ukończył i chce poznać praojców narodu swego, mógł nabyć treściwą o nich wiadomość. Ma tedy praca ta być dla ludu w ogóle. Co do użytych przy tej pracy źródeł, jako w ludowym dziełku, wymieniani są z konieczności tylko najważniejsi z pisarzy starożytnych, którzy są świadkami bezpośredniemi dawnych rzeczy słowiańskich, a dla krótkości unikać było trzeba mnogich innych imion, mało przydatnych dla pospolitości.
Spotyka się to dziełko mimowolnie z przeciwnemi zdaniami, bardzo upowszechnionemi, które starożytną historyję Słowian przekręcają, albo na ręby wywracają. Mianowicie czynią to często nowsi dziejopisowie niemieccy, a przez nich dało się uwieść i wielu uczonych narodowych. Dla tego nawet w szkołach młodzież często napawaną bywa mylnemi twierdzeniami. Prostowanie historyji w tym względzie jest więc potrzebne. Badacze mają jeszcze wielkie zadanie. I koniecznością jest, aby się wprost do samych źródeł czyli starożytnych pisarzy udawali, a nie powodowali się wywodami niemieckich dziejopisów. Dawne społeczeństwo słowiańskie przedstawiają nam starożytni uwaźacze zgoła tak, o jakim marzą dziś różni myśliciele w celu uszczęśliwienia ludzkości. Tej chwały przodków, jako własnój, bronić należy potomkom.
Wiele źródeł, zawierających cenne skarby dla historyji narodu słowiańskiego, jest jeszcze niezbadanych i niewyczerpanych należycie. Bodajby poszukiwania takowych wydały pożądane owoce.
Naród polski, jako członek słowiańskiej rodziny, szczyci się
wielu znakomitemi badaczami i pracownikami na tym polu, którzy umożliwili jaśniejsze poglądy na przeszłość narodową. Poglądy i badania tych pracowników polskich i innych słowiańskich, w połączeniu z podaniami starożytnych pisarzy, starałem się uczynić przystępnemi dla powszechności i stanowią treść tego dziełka.
W Cieszynie, dnia 15. września 1889.
Paweł Stalmach.
Ksiegi-rodu-slowianskiego
Wspieraj Akademię Suwerena – przekaż swoją dotację:
Paypal: https://bit.ly/wspieraj-akademie-suwerena